Abd’li Medya Ve Uzmanlar Gülen’in İade Sürecini Konuşuyor: Yıllarca Alabilir

Türkiye'nin 15 Temmuz darbe girişimimin "beyini" olduğu gerekçesiyle ABD'den iadesini istediği Fethullah Gülen hakkındaki yargı sürecinin "yıllarca sürebileceği" belirtiliyor. Bu arada, uluslararası ceza hukukçuları, Gülen olayında iade anlaşmasında öngörülen "siyasi suç istisnası"nın dikkate alınamayacağını düşünmekle birlikte "hukuk üstünlüğü" kaygılarının iadenin reddedilmesine yol açabileceği uyarısını da yapıyorlar.

Amerika'nın Sesi (VOA) İngilizce yayınında yaptığı analize, "Eğer Türk Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan baş düşmanı Fethullan Gülen'i, geçen hafta hükümetine karşı gerçekleştirilen başarısız darbeyi planladığı gerekçesiyle Türkiye'de yargılanmak üzere Pennsylvania'nın kırsalından çabucak götürebileceğini umuyorsa eğer büyük bir hayal kırıklığına uğrayacak" sözlerine girdi.

"ABD, Gülen'i iade etmek için yeterli kanıtları var olduğu konusunda mutabık olsa da iade süreci aylarca, yıllarca bile sürebilir, bu da uzun bir süre NATO müttefiki olan iki ülke arasında zaten gergin olarak ilişkileri daha da bulandırır" yorumunu yapan VOA'ya konuşan Atlantik Konseyi'nden kıdemli uzmanı Aaron Stein, iade sürecinin ikili ilişkilerin genel atmosferini "daha da zehirleyeceğini" ve ABD karşıtı bir hissiyat yaratacağını düşünüyor.

-1979 İADE ANLAŞMASI-

Gülen'in iadesinin iki ülke arasında 1979 tarihli iade anlaşması çerçevesinde değerlendirileceğini anlatan VOA, anlaşmanın içeriğine ilişkin bazı bilgileri verdikten sonra "Türkiye'nin Washington'a ne gibi belgeler ilettiği hala net değil" dediği analizde iki uluslararası iade uzmanının görüşlerine de yer veriyor.

Bu uzmanlara göre, ABD Dışişleri ve Adalet Bakanlıklarının iade talebinin anlaşma standartlarına uygun olduğunu belirlemesinden sonra dava, Gülen'in Pennsylvania'da yaşadığı Middle District bölgesinin mahkemesinde görülecek.

Sürecin sadece bu aşamasının aylar alabileceğini belirten uluslararası ceza hukukçusu Douglas McNabb ise, bölge mahkeme yargıcının iade talebini reddetmesi durumunda Gülen ABD'de kalmasına izin verileceği, aksine avukatlarının kararı federal yargı sisteminde temyiz edebileceklerini anlattı.

Onlarca iade davasında görev alan McNabb'a göre, iade talepleri pek ender ABD Yüksek Mahkemesince ele alınsa da Gülen'in avukatları Mahkemeden konuyu değerlendirmesini isteyebilir ancak mahkemenin kararı ne olursa olsun, nihai karar Dışişleri Bakanı tarafından verilecek.

VOA, iadenin gerçekleşebileceği 34 suçun sıralandığı Türkiye ile ABD arasında iade anlaşmasının "siyasi suç istinası"nı da öngördüğüne, böylece suçun "siyasi nitelikte" olması durumunda iadenin kabul edilmeyeceğine dikkat çekti.

-"GÜLEN VAKASINDA SİYASİ SUÇ İSTİSNASI SÖZ KONUSU OLAMAZ"-

McNabb da, Gülen olayında böyle bir istinanın söz konusu olmayacağını belirterek "Olanlar, hükümete karşı bir kalkışma" dedi ve Gülen'in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ı "öldürmeye çalıştığı" iddiasının bulunduğunu anımsattı.

Buna karşın analizde darbe girişimi sonrası "Gülen sempatizanı olduklarından kuşkulanan kişilere yönelik baskılar"a işaret edilirken muhaliflerin "susturulacağı" kaygılarının bulunduğu belirtilerek "Erdoğan hükümetinin hukuk üstünlüğünü küçümsediği yönündeki herhangi bir kaygının, ABD'in iade talebini reddetmesine yol açabileceği" uyarısı yapıldı.

-BÜYÜKELÇİ JEFFREY: WASHİNGTON ACELECİ DAVRANMAMALI, MERKEL'İ ÖRNEK ALMALI-

Buna karşın Washington'da bir toplantıda konuşan ABD'nin eski Ankara Büyükelçisi James Jeffrey, Washington'un iade talebini geri çevirmek konusunda aceleci davranmaması gerektiğini söyledi. Jeffrey, Almanya Başbakanı Angela Merkel Alman komediyen olayında yaptığı gibi ABD'de de yargı sisteminin kullanılmasının "Türkiye ile gerginliğin azalmasına yardımcı olabileceğini" savundu. (CN/ORH)