Guterres: "Orta Doğu'da ölümcül karşılıklı şiddet döngüsü sona ermeli"

BM Genel Sekreteri Guterres, BM Güvenlik Konseyinin İsrail'in Lübnan'a saldırıları ve İran'ın İsrail'e balistik füze saldırısı nedeniyle bugün gerçekleştirdiği acil toplantıda konuştu. Toplantıdaki konuşmasında Guterres, "Orta Doğu'da hızla yayınlan yangınlar, bir cehenneme dönüşüyor. Bir hafta önce Güvenlik Konseyi'ni Lübnan'daki alarm verici duruma ilişkin olarak bilgilendirdim. O zamandan bu yana durum çok daha kötüye gitti” dedi.

İsrail'in Lübnan genelinde aralıksız hava saldırıları düzenlediğini, Hizbullah'la ateşkes önerisini reddettiğini ve güney Lübnan'a sınırlı müdahaleler gerçekleştirdiğini vurgulayan Guterres, "Siviller korkunç bir bedel ödüyor ve bunu bütünüyle kınıyorum. Geçen yıl ekim ayından bu yana Lübnan'da 100'ün üzerinde çocuk ve 194 kadın dahil olmak üzere bin 700'ü aşkın insan öldü. 346 binden fazla insanın evlerini terk etmek zorunda kaldıkları teyit edildi. Hükümet tahminlerine göre ise bu rakam 1 milyona ulaşıyor. Aralarında hem Suriyeli hem de Lübnanlıların bulunduğu 128 bin kişi de Suriye'ye geçti. BM, Lübnan'a insani yardım tedarik etmek için tüm kapasitelerini seferber etti. Uluslararası toplumu, yardım çağrımıza fon sağlamaya davet ediyorum” dedi.
Guterres, “Lübnan'da topyekun savaştan mutlak surette kaçınılması gerekiyor, çünkü bu derin ve yıkıcı sonuçlara neden olacaktır” ifadelerini kullandı.

“Gazze'deki Filistin halkının çektiği acı, hayal edilemeyecek boyutta”

İran'ın dün İsrail'e yaklaşık 200 balistik füze fırlattığını hatırlatan Guterres, saldırılar sonucu işgal altındaki Batı Şeria'da bir Filistinlinin hayatını kaybettiğini ve bu saldırıların hiçbir şekilde Filistin halkının davasına ve Filistinlilerin acısını azaltmaya yardımcı olmadığını söyledi.
İsrail'in geçtiğimiz yıl ekim ayından bu yana Gazze'de ölümcül ve yıkıcı askeri operasyonlar gerçekleştirdiğini vurgulayan Guterres, “Gazze'deki Filistin halkının çektiği acı, hayal edilemeyecek boyutta. Doğu Kudüs dahil olmak üzere işgal altındaki Batı Şeria'da ise durum, İsrail'in askeri operasyonları, yerleşim yeri inşaatları, tahliyeler, toprak gaspları ve yerleşimcilerin saldırılarının yoğunlaşması nedeniyle kötüleşmeye devam ediyor” dedi.

“Orta Doğu halkını uçuruma sürükleyen mide bulandırıcı gerginlik döngüsünün durdurulmasının zamanı geldi”

Gazze'de acil ateşkes ilan edilmesi ve Lübnan'da düşmanlıkların sona ererek diplomatik çözüm aranması çağrısında bulunan Guterres, “Orta Doğu halkını uçuruma sürükleyen mide bulandırıcı gerginlik döngüsünün durdurulmasının zamanı geldi. Her gerginlik, bir sonrakine zemin hazırlıyor. Bu büyüyen çatışmanın siviller üzerindeki devasa yükünü gözden kaçırmamalıyız. Orta Doğu'daki ölümcül karşılıklı şiddet döngüsü sona ermeli. Zaman daralıyor” dedi.

ABD'den İran'a ABD ve İsrail'i hedef almama uyarısı

Toplantıda ABD'nin BM Daimi Temsilcisi Linda Thomas Greenfield ise İran'a ABD ve İsrail'i hedef almaması konusunda uyarıda bulundu. Greenfield, “İran rejimi, eylemlerinden sorumlu tutulacaktır. İran'ı ve vekil güçlerini, Birleşik Devletler veya İsrail aleyhinde yeni bir eyleme kalkışmama konusunda güçlü bir şekilde uyarıyoruz” ifadelerini kullandı.
Thomas Greenfield, Güvenlik Konseyi'nin İran'ın saldırısını kınaması ve İran'ın Devrim Muhafızları Ordusu aleyhinde ciddi yaptırımlar uygulaması gerektiğini söyledi.
Fransa'nın BM Daimi Temsilcisi Nicolas de Riviere ise Fransa'nın BM Güvenlik Konseyi'nin birlik içerisinde olmasını ve durumu yatıştırmak için tek sesle konuşmasını istediğini söyledi.

Rusya'nın BM Daimi Temsilcisi Vassily Nebenzia, İran'ın son aylarda olağanüstü itidalli davrandığını ve İsrail'e yapılan füze saldırının münferit bir olay olarak değerlendirilmemesi gerektiğini söyledi. Nebenzia, füze saldırısının “Sanki Lübnan, Gazze, Suriye ve Yemen'de hiçbir şey olmamış ve olmuyormuş gibi sunulamayacağını” söyledi.

İran'dan BM Güvenlik Konseyi'ne mektup

İran ise Salı günü BM Güvenlik Konseyi'ne bir mektup göndererek İsrail'e yönelik balistik füze saldırısının gerekçesini “BM Şartı'nın 51. maddesi kapsamında meşru müdafaa” olarak açıkladı ve saldırının İsrail'in İran'ın egemenliğini ihlal eden saldırgan eylemlerine cevap olarak gerçekleştirildiğini kaydetti. İran tarafından BM Güvenlik Konseyi'ne gönderilen mektupta, “İran, uluslararası insancıl hukukun ayırt etme prensibine tam bir uyum içerisinde, savunma amaçlı füze saldırısıyla sadece rejimin askeri ve güvenlik tesislerini hedef almıştır” denildi.

“İsrail karşılık verecek”

İsrail'in BM Daimi Temsilcisi Danny Danon ise BM Güvenlik Konseyi toplantısı öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada, İran'ın “meşru müdafaa” açıklamalarını reddetti. İran'ın saldırıda sivil halkı hedef aldığını ileri süren Danon, “İsrail, böyle bir saldırı karşısında eylemsiz kalmayacaktır. İsrail karşılık verecek. Vereceğimiz karşılık kararlı ve acı verici olacak. Fakat İran'dan farklı olarak biz, uluslararası hukuka tam bir uyum içerisinde hareket edeceğiz” dedi.

“Orta Doğu bölgesi, dört bir yandan yanıyor”

Lübnan'ın BM Daimi Temsilcisi Hadi Hachem, “Orta Doğu bölgesi, dört bir yandan yanıyor. Lübnan iyi durumda değil, Gazze iyi durumda değil. İsrail'in askeri güçleri, tankları ve askeri araçları Lübnan'ın güney sınırında konuşlanmış durumda. İsrail kabinesi, Lübnan'a yönelik kara harekatını onayladı ve harekat dün gece başladı. Bu, 11 ay süren ve sivil, görgü tanığı, yardım çalışanı, gazeteci, çocuk, kadın ve yaşlı ayırt etmeyen barbarca bir saldırganlığın ardından geldi. İsrail, 8 Ekim 2023'ten bu yana BM Şartı'nı, uluslararası hukuku, uluslararası insancıl hukuku ve tüm insani normları ihlal ederek binlerce insanı öldürdü ve yaraladı. İsrail'in iddia ettiği gibi bu, sadece sınırlı operasyon değildir, bu doğru değil. Sivillere ve sivil altyapıya verilen zarar çok büyük” dedi.
Lübnan'ın BM Güvenlik Konseyi'ni çatışmanın bölgesel bir savaşa dönüşeceği ve birçok cepheye yayılacağı konusunda uyardığını vurgulayan Hachem, “Bugün yaşananlar, bu eşi benzeri görülmemiş seviyedeki katliam, yerinden edilme ve yıkım, artık katlanılamaz ve göz ardı edilemez. Kafamızı kuma gömme politikası artık işe yaramıyor” dedi.

Lübnan halkı ve hükümetinin savaşı reddettiklerini ifade eden Hachem, "Lübnan, BM Güvenlik Konseyinin 1701 sayılı kararının tüm hükümleriyle uygulanmasını istiyor. Lübnan ordusunun güneydeki kara sınırı boyunca konuşlandırılmasını ve burada UNIFIL'ın desteğinin sağlanmasını istiyor. Bu kör savaşın ve barbarca saldırganlığın çözümü budur” dedi.