Merkez Bankası’ndan Enflasyon Değerlendirmesi

Merkez Bankası, Nisan ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirme yayınladı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2016 yılı Nisan ayı "Aylık Fiyat Gelişmesi Raporu'nu açıkladı. Buna göre; Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 0,78 oranında arttı ve yıllık tüketici enflasyonu 0,89 puan düşerek yüzde 6,57 oldu. Bu dönemde H ve I endekslerinin yıllık değişim oranları sırası ile 0,11 ve 0,09 puan azalarak yüzde 9,21 ve 9,41 olarak gerçekleşti. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, gıda grubu katkısının bir önceki aya göre 0,80 puan gerilemesi dikkat çekti. Bu dönemde enerji ve temel mal gruplarının katkılarında kayda değer bir değişiklik olmazken hizmet grubu katkısında sınırlı bir azalış gözlendi.

Mevsimsellikten arındırılmış verilerle enflasyonun üç aylık ortalamalara göre ana eğilimi incelendiğinde, çekirdek enflasyon göstergelerindeki iyileşmenin devam ettiği gözlendi. Hizmet grubu ana eğilimi bir miktar düşüş kaydetse de yüksek seviyesini korudu. Temel mal grubu eğilimindeki zayıflama sürerken giyim grubu dışlandığında iyileşmenin daha belirgin olduğu gözlendi.

Nisan ayında hizmet fiyatları yüzde 0,64 oranında arttı ve grup yıllık enflasyonu 0,10 puan düşüşle yüzde 8,76 oldu. Bu dönemde yıllık enflasyon, diğer hizmetler ve lokanta-otel gruplarında gerilerken diğer alt gruplarda yükseldi. Özellikle kira enflasyonu yüzde 8,39'a ulaşarak dikkat çekti. Gıda fiyatlarındaki olumlu seyrin etkisiyle lokanta-otel alt grubunda aylık fiyat artışları yavaşlamaya devam ederken diğer alt gruplarda hızlandı. Bu dönemde, temelde havayolu taşımacılığı kaynaklı ulaştırma fiyatlarında yüksek artışlar kaydedildi. Diğer hizmetler grubunda ise fiyat artışları itibarıyla ev içi hizmetler, sigortacılık ve eğlence kültür kalemleri öne çıktı. Özetle, gıda fiyatlarının olumlu yansımalarına karşın katılıklar ve ücret kaynaklı etkilerin hissedildiği hizmet grubunda yıllık enflasyon yüksek seviyesini korudu.

Temel mal grubu yıllık enflasyonu Nisan ayında yüzde 10,11 ile yatay seyretti. Bu dönemde yıllık enflasyon giyim grubunda artarken diğer gruplarda sınırlı bir düşüş kaydetti. Dayanıklı mal grubunda aylık değişimler itibarıyla mobilya ve beyaz eşya fiyatlarındaki artışlar öne çıktı. Bu iki grupta yılın ilk dört ayındaki birikimli enflasyon sırasıyla yüzde 6,72 ve yüzde 3,98'e ulaştı. Bu dönemde giyim ve dayanıklı dışı temel mal enflasyonu sınırlı bir miktar gerilese de yüksek seviyesini korudu. Yakın dönemde istikrarlı seyreden Türk lirasına karşın Nisan ayında temel mal grubu enflasyonu yüksek seyretmeye devam etti.

Enerji fiyatları Nisan ayında yüzde 0,34 oranında arttı. Bu gelişmede, uluslararası petrol fiyatlarındaki yükselişin sürmesiyle yüzde 1,12 oranında artan akaryakıt fiyatları belirleyici oldu. Diğer taraftan tüp gaz ve katı yakıt fiyatları düşüşünü sürdürdü. Bu gelişmeler sonucunda, yıllık enerji enflasyonu 0,10 puan gerileyerek yüzde 1,74 oldu. Gıda ve alkolsüz içecekler grubu yıllık enflasyonu son üç ayda belirgin bir yavaşlama kaydetti. Bu grupta yıllık enflasyon, temelde taze meyve-sebze fiyat gelişmelerine bağlı olarak, Nisan ayı itibarıyla yüzde 1,38'e gerileyerek endeks tarihindeki en düşük seviyeye ulaştı. Meyve ve sebzelerde artan ürün arzı gıda fiyatları üzerinde aşağı yönlü bir etki oluşturdu. Bunun yanında kırmızı et fiyatları alınan tedbirlerin etkisiyle son aylarda nispeten ılımlı bir seyir izledi. Bu gelişmelerle işlenmemiş gıda yıllık enflasyonu Nisan ayında belirgin olarak gerileyerek yüzde -5,94 oldu. İşlenmiş gıda yıllık enflasyonu ise bu dönemde 0,18 puan azalışla yüzde 8,67 olarak gerçekleşti. Bu grupta, ekmek ve tahıl ürünleri fiyat gelişmeleri daha olumlu bir görünümü sınırlarken alkolsüz içeceklerde devam eden fiyat artışları dikkat çekti.

Bu dönemde, gıda enflasyonundaki belirgin yavaşlama neticesinde gıda ve yemek hizmetleri grubunun yıllık enflasyonu yüzde 3,57'ye, gıda ve yemek hizmetleri hariç tüketici enflasyonu ise sınırlı bir azalışla yüzde 7,95'e geriledi.

Yİ-ÜFE

Yurt içi üretici fiyatları Nisan ayında yüzde 0,52 oranında arttı, yıllık enflasyon baz etkisiyle 0,93 puan azalarak yüzde 2,87 oldu. Aylık artışta, başta petrol olmak üzere uluslararası emtia fiyatlarındaki yükseliş belirleyici olurken Türk lirasındaki istikrarlı seyir bu etkiyi sınırladı. Yıllık enflasyon imalat sanayisinde yüzde 4,11'e, petrol ve ana metal hariç imalat sanayisinde ise yüzde 6,16'ya geriledi.

Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Nisan ayında sermaye mallarındaki sınırlı azalışa karşılık diğer alt grup fiyatlarında artış gözlendi. Ara malı imalatı fiyatlarındaki artışta (yüzde 0,47) demir-çelik ürün fiyatları belirleyici oldu. Bu dönemde dayanıksız tüketim mallarında beyaz et fiyatları kaynaklı yüksek bir artış kaydedildi. Sermaye malı imalatında motorlu kara taşıtlarındaki fiyat düşüşü öne çıktı. Mücevherat dışı dayanıklı tüketim malları fiyatlarındaki artışta ise mobilya fiyatları belirleyici oldu. Sonuç olarak Nisan ayında, tüketici fiyatları üzerinde üretici fiyatları kaynaklı maliyet yönlü baskılar zayıf seyrini sürdürdü.