MODERN TÜRK ŞİİRİNDE İMGE

Değerli şair, yazar, sanatçı ve gazeteci dostlarım. Her ayın ilk Pazar günü sizlerle bir araya gelmenin onurunu ve gururunu yaşamaktayız. Bu vesileyle Anadolu Kültür sanat ve Mozaik Derneği Yönetim Kurulu adına teşekkür ediyor, sevgiler sunuyorum.

Sizlerle şiir sanatı üzerine söyleşmenin fevkalade yararlı olduğuna inanıyorum. 2017 döneminin ikinci şiir ve musiki dinletisini başlatmak üzere “MODERN TÜRK ŞİİRİNDE İMGE” hakkında düşüncelerimi aktardıktan sonra, şiir ve musiki dinletisini yönetmek üzere görevi derneğimizin komisyon başkanı Veli Eker Bırakarak, huzurlarınızdan ayrılmış bulunacağım.

Değerli arkadaşlarım, şiirde imgenin kullanımı ve önemini birkaç örnek vererek,  düşüncelerimi paylaşmış olacağım. İmgenin ne olduğunu ve şiire kazandırdığı anlamı, kendi yazmış olduğum bir şiir üzerinde analiz ederek izah edeceğim.

Özünde imgelerin şairin hayal gücüyle özdeştir. Bir biriyle hiçbir zaman ilgisi olmayan iki sözcüğün bir araya gelmesi sonucunda, çok önemli bir resmin ortaya çıkmasının oluşumu imgeyi ortaya çıkarmaktadır.

Örnek vereceğim şiirimdeki “çukur ve göz” sözcükleri, şiirdeki yerini almasına, imge gücü denir. Şiiri şiir yapan, şiirin özünü oluşturan öğelerden birisi de imgedir. Bu nedenle imgesiz şiirlerin yazılmasında arı dil yoksa imgede kullanılmamışsa şiir hiç bir anlam kazanmaz. Hâlbuki şiir hayal gücünün resmedilmesi sonucunda, çeşitli imgeleri de içine alan bir oluşum ve düşünüm sanatı olarak ortaya çıkmıştır. Nedenine gelince, dilimizde şiir yazmada kullandığımız, sınırlı sayıda sözcükler mevcuttur. Şairler ise az sayıda sözcüklerle, çok anlam ifade eden eserler meydana getirilmektedirler. Bu eserlerin oluşumunda yer alan sözcükler ise, imge sözcükleridir. Bu sözcüklere normalinde bakıldığında, iki sözcüğün bir araya gelmesi imkânsızdır. Örneğin, benim “Yüreğimin Sesini Dinle” şiirinden bir örnek verecek olursam, burada var olan imgeler, şiirin anlamını farklı bir biçimde ortaya çıkarmıştır.

Şöyle ki: Birinci, ikinci ve üçüncü dizelerdeki imgeleri, son üç dizeler anlamlaştırmakta ve nakarattaki imgelerle de, sanatsal anlam kazanmaktadır.

Bitse de güzelliğin
Solsa da benzin
Çukura düşse de gözlerin
Yinede aşkımsın benim
Sarmaş dolaş olsun birbirlerine
Yaşasın umutlarımız da
Ölümsüzleşin anılarda

Gel artık gel
Koy elini yüreğimin üstüne
Yüreğimin sesini dinle.

Çok farklı sözcükleri bir araya gelmesiyle, örneğin: “çukur-göz” sözcükleri ayrı ayrı anlamlarda olsalar da, bir araya getirildiğinde, ” çukura düşse de gözlerin” mısrasında bir imgeyi meydana getirmiş olmaktadır.

Şair şiirini yazarken düşündükleriyle, gördüklerini ve gözlemledikleri arasında bir seçme yapmak durumunda kalmalıdır. Bu seçmiş olduğu nesneler arasında değişik ilişki ve bağlantı kurmalıdır. İşte bu bağlantı durumu, ortaya bir tasarım çıkarır. Şairin zihinde oluşan böyle bir tasarımın karşılığı olmadığını anlayınca, bu oluşumun soyut ve özgün olduğunu anlar. İşte bu özgünlükte meydana gelen imgelerle yazılan şiirler heyecan verici olduğu kadar, hayranlık da uyandırır.

Mürsel ADIGÜZEL

Eğitimci Yazar ve Şair