ABD'de yaşayan iki Türk bilim insanı, ses getiren çalışmalara imza attı. Massachusetts General Hastanesi'nde araştırmalar yapan genetik uzmanı Mihriban Yıldırım agresif yani hızlı ilerleyen meme kanserinde tedaviye dirençli hücre tiplerini ve buna neden olan mekanizmayı bulmayı başarırken, makine mühendisi olan eşi Murat Yıldırım ise beyin hücrelerini yüksek çözünürlükte görüntüleyebilen bir mikroskop geliştirdi.
ÇALIŞMASI BİLİMSEL DERGİDE YAYINLANDI
Eğitimi için ABD'de bulunan Stoony Brook Üniversitesi'ne giden ve 2009 yılından beri ABD'de yaşayan Mihriban Yıldırım, burada moleküler ve hücre biyolojisi bölümünden doktorasını aldı. Yıldırım, 2009'da eşi Murat Yıldırım ile birlikte doktora çalışmaları için Harvard Üniversitesi'ne bağlı Massachusetts General Hastanesi'nde araştırma çalışmalarına başladı. Genetik uzmanı Yıldırım, farklı kanser türlerinde tümör hücrelerinin artmasına neden olan mekanizmaları ve bu mekanizmaların kanserin ilerleyişindeki etkileri konusunda çalışmalar gerçekleştirdi. 2018 yılı Eylül ayında 'Nature Communications' dergisinde çıkan ve çok agresif bir meme kanseri türü olan 'uçlu negatif meme kanserinde (TNBC) tek hücre RNA sekanslaması' çalışmasında kanser tedavisine direnç gösteren hücre tiplerini ve buna sebep olan mekanizmayı bulmayı başardı. Bu çalışma agresif seyri olan bu meme kanserinin tedavisi ve önlenmesi acısından önem teşkil edebilecek bir çalışma oldu.
SES TELLERİNDE SORUNLARI TEDAVİ EDECEK CİHAZ GELİŞTİRDİ
Murat Yıldırım ise lisans ve yüksek lisans eğitimini Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) Makine Mühendisliği Bölümü'nde tamamladı. Teksas Üniversitesi Makine Mühendisliği'nde doktorasını tamamlayan Murat Yıldırım ise doktora çalışmaları sırasında, ses tellerinde oluşan yaralanmaları yüksek çözünürlükte görüntüleyebilen mikroskoplar geliştirdi. Bu sayede, ses tellerinde farklı sebeplerden oluşan ve ses bozukluklarına sebep olan sorunları lazerli görüntüleme ve mikro cerrahi ile iyileştirebilmeyi başardı.
BEYİN HÜCRELERİNİ DAHA DETAYLI GÖRÜNTÜLEYEBİLEN MİKROSKOP GELİŞTİRDİ
ABD'nin en önemli eğitim kurumlarından bir tanesi olan Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde (MIT) çalışmalarını sürdüren Yıldırım, burada ise farklı hayvan modellerinin beyinlerini yüksek çözünürlükte görüntüleyebilen mikroskoplar geliştirdi. Yıldırım, geliştirdiği bu mikroskoplar ile beyindeki hücreleri görüntüleyebildiği gibi aynı zamanda bu hücrelerin aktivitelerini kontrol de edebiliyor. Yıldırım'ın çalışmaları geçen hafta 'Nature Communications dergisinde yayınlandı. Yıldırım, "Geliştirdiğim yüksek çözünürlüğe sahip mikroskop sayesinde, fare beyninin görmeden sorumlu kısmında bulunan sinir hücrelerinin görsel objelere nasıl cevap verdiğini anlamaya çalıştım. Bunu yaparken, lazerin sinir hücreleriyle olan etkileşimini de görme fırsatım oldu. Bu sayede, sinir hücrelerinin fizyolojisine zarar vermeden nasıl ölçümler alabileceğimizi çözmüş oldum. Özellikle beynin alt tabakalarındaki sinir hücrelerinin görsel objeleri açısı ve yönüne diğer tabakalara göre daha farklı şekilde cevap verdiğini gözlemledik. Son olarak, beynin oluşumunda yüksek sayıda bulunan alt tabaka (subplate) hücrelerinin yetişkin beyinlerde de var olduğunu ve bunların görsel objelere verdikleri tepkinin diğer katmanlara göre çok farklı olduğunu tespit ettim. Bu gözlemler, 40-50 mikrometre kalınlığındaki bu katmanın fonksiyonel olarak ölçüldüğü ilk çalışma oldu" dedi.
Kaynak: DHA