Afyonkarahisar'ın Bolvadin ve Çay ilçeleri sınırlarında bulunan Eber Gölü'nde yetişen, endemik bitki türleri arasında yer alan "Eber sarısı"nı koparana ve taşıyana 60 bin lira para cezası veriliyor.
"Baklagillerin kraliçesi" olarak adlandırılan Eber sarısı, dünyada sadece Eber ve Akşehir Gölleri çevresinde yetişiyor. Her yıl onlarca bilim insanı ve fotoğrafçı, bu türleri fotoğraflamak üzere bölgeye geliyor. Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) Fen Edebiyat Fakültesi Öğretim Üyesi, AKÜ Doğa Koruma Biyoizlem Uygulama ve Araştırma Merkezi (DOKOBİM) Müdürü Doç. Dr. Uğur Cengiz Erişmiş, "piyan" bitkisi olarak da bilinen Eber sarısının 1983 yılında bilim dünyasına tanıtıldığını söyledi.
SADECE EBER VE AKŞEHİR HAVZASINDA YETİŞİYOR
Bitkinin bilim dünyasında yakın zamana kadar "Thermopsis turcica" diye bilindiğine dikkati çeken Erişmiş, "Fakat incelemeler neticesinde günümüzde bunun ayrı bir cins olarak 'Vuralia turcica' olduğu kabul ediliyor. Dünyada sadece Eber ve Akşehir Gölleri havzasında bulunuyor. Daha önceleri 'Thermopsis turcica' olarak ifade ettiğimizde ise 25 tane türü vardı. Yine endemikti fakat cins düzeyinde ayrı bir sınıfa çıkarılarak, dünya üzerinde tek bir nokta diyebileceğimiz Eber ve Akşehir Göllerinde bulunduğu kabul edildi." diye konuştu.
Özellikle Eber Gölü'ndeki alanın bu bitki için önemli olduğuna işaret eden Erişmiş, şöyle devam etti:
"Burası Doğa Koruma ve Milli Parklar tarafından tamamen çitle çevrildi. Korunaklı bir alan. Bu alan içerisinde nisan ve mayıs aylarında çiçek açan, baklagil özelliğinde, nesli tehlike altında olan bir tür. Doğa fotoğrafçılarının da ilgisini çekiyor. Çok dar bir alanda yaşayan, onun için de korumamız gereken bir bitki. Burada yetişmesinin en önemli sebeblerinden biri, bölgenin mikroklimatik özelliğe sahip olması. Alanın bu özelliğinin devamı için de su ve nem dengesinin titiz şekilde korunmasını gerektiriyor. Bu bakımdan da özel bir alan."
"BOYU ORTALAMA 30-85 SANTİMETREYE KADAR UZUYOR"
Erişmiş, söz konusu bitkinin Eber havzasında tek noktada bulunduğunu dile getirdi. Koruma altındaki bitkiye zarar verenlere ve koparanlara cezai işlem uygulandığına değinen Erişmiş, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bitkiyi özgün kılan en önemli özelliklerden biri de tek çiçekten 3 meyve vermesi. Zaten filogenetik ayrım içerisinde Vuralia turcica olarak ayrılmasındaki en önemli nedenlerden biri de bu. Boyu ortalama 30-85 santimetreye kadar uzuyor. Eber sarısı, otsu ve yıllık çalı formunda bir özelliğe sahip türümüz. Bu tür endemik türlerin biyo kaçakçılık kapsamında bir yerden bir yere izinsiz taşınması, çevre düzenlemesi tüzüğü kapsamında 60 bin lira para cezası ile cezalandırılıyor. Burası zaten korunan bir alan."
BİRÇOK YERDEN FOTOĞRAF GRUPLARI GELİYOR
Eber Gölü alan kılavuzu ve rehberi Kadir Ateş de fotoğraf gruplarının bu eşsiz güzelliği görmek için Türkiye'nin birçok yerinden sadece bu çiçekleri çekmek amacıyla bölgeye geldiğini anlattı.
Endemik bir bitki olduğu için bunun fotoğrafçıların ilgisini çektiğinin altını çizen Ateş, "Önümüzdeki hafta TBMM Fotoğraf Grubu ve Ankara fotoğraf grubu gelecek. Ondan sonra İzmir'den gelecekler. Türkiye'nin birçok yerinden sadece bu Eber sarısını, Eber'in nilüferlerini görme amaçlı turlar düzenliyoruz." şeklinde konuştu.
Doğa fotoğrafçısı Muhammet Balı ise daha önce Eber Gölü'ne defalarca geldiklerini belirterek, "Gerek kuşları gerek doğal güzelliği ve en başta Eber sarısı ilgimizi çekiyor. Doğa fotoğrafçıları olarak mevsiminde gelip bu bitkiyi fotoğraflama şansımız oluyor. Endemik bitki olduğu için de mutlaka korunması gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Kaynak: AA