Globalleşme ile ülkeler arasındaki engellerin yıkılacağı beklentisi ne yazık ki boşa çıktı. Güvenlik endişeleri ve mülteci akınları dünyada duvarların yeniden örülmesine yol açtı. Dünya üzerindeki ülkelerin üçte birinin en az bir sınırı beton ya da tel bariyerlerle kapatılmış durumda.
Özellikle bu yıl savaşlar ve mülteci krizleri ile birlikte duvar örme kararı alan ülkeler sayısında artış yaşandı. Bu karara katılan son ülke ise İngiltere oldu. İngiltere, Fransa ile bağlantı noktası olan liman kenti Calais’de, sığınmacıların geçişini engellemek için 1 kilometre uzunluğunda duvar inşa edeceğini duyurdu. Şu an dünyada 66 ülke, en az bir sınırına duvar örmüş durumda ya da duvarlar yapım aşamasında. İngiltere ile bu sayı 67 olacak. Bu da ülkelerin üçte birinin sınırlarına duvar inşa ettiği anlamına geliyor. Bu rakam, Berlin Duvarı ayakta olduğu dönemde dünyada bulunan duvar sayısının tam dört katı. Berlin Duvarı 1989’da yıkıldığında dünyada sınırları çevreleyen sadece 16 ‘duvar’ bulunmaktaydı.
Avrupa Birliği’nin (AB) amacı duvarlar örmek değil, engelleri yıkmaktı. Ancak AB üyesi Macaristan Avrupa’nın göbeğine, Sırbistan ile sınırına jiletli tellerden oluşan bir duvar çekti. Sağcı Victor Orban yönetiminin amacı, Sırbistan’dan gelen göçmen akışını durdurmaktı. Duvar; Türkiye, Yunanistan ve Makedonya’dan sonra Sırbistan’a geçen ve son durak olarak Almanya’ya ulaşmaya çalışan göçmenlerin sayısını azaltmaya yetmedi. Sırp yetkililere göre, tel örgülerin tek etkisi geçişi yavaşlatmak oldu.
Geçtiğimiz yıl duvar çeken bir diğer ülke ise, Rusya ile büyük bir krize saplanan Ukrayna oldu. Türkiye ise Yunanistan ile halihazırda var olan tel örgünün yanı sıra Suriye sınırını da kapatmak zorunda kaldı. Geçtiğimiz Kenya, Somali sınırına duvar çekerken, Suudi arabistan da DAEŞ’e karşı Irak ile olan tüm sınırına çift sıralı bir tel örme projesinin yanı sıra Yemen sınırını da bariyerlerle kapatma kararı aldı.
BÖLÜNMÜŞ DÜNYALAR
Globalleşen dünyada sınırlar kalkarken, 67 ülke, sınırlarına duvar örüyor ya da tel örgüler çekiyor. Batı ülkelerinde sınır duvarları genellikle kaçak göçmenleri önlemek amacıyla inşa edilirken, Doğu’da ise duvarlar sıklıkla terör tehdidine karşı bir yöntem olarak görülüyor. Dünyada bugün bilinen en meşhur duvarlar.
BERLİN DUVARI
Demokratik Almanya Cumhuriyeti tarafından 1961 yılında yapımına başlanan Berlin’i ikiye ayıran duvarın amacı; resmi olarak yoldaşları faşist etkilerden korumak olsa da, ikiye ayrılmış ülke arasındaki geçişleri engellemekti. Soğuk Savaş’ın bitişi, Sovyetlerin dağılışı ve Doğu Blokunun çökmesiyle 3 Ekim 1990 tarihinde duvar da yıkılmış ve tarihteki bu ilk ayıp duvar ortadan kaldırılmıştı.
SUUDİ ARABİSTAN-IRAK
DAEŞ tehdidine karşı Suudi Arabistan yönetiminin bu yılın başında inşasına başladığı duvar yaklaşık 1000 kilometreye ulaşacak.
FAS-BATI SAHRA
2 bin 720 km uzunluğuyla Çin Seddi’nden sonra dünyanın en uzun duvarı, Polisario örgütüne karşı inşa edildi.
GÜNEY-KUZEY KORE
Düşman kardeşler Kore halklarının arasındaki düşmandan arındırılmış bölge 77-79 arasında Güney Kore tarafından duvarla tanıştırılmıştır. Silahsızlandırılmış bu bölgede yer alan duvarın; kuzeyinde 700 bin, güneyinde ise 410 bin asker bulunmaktadır. Böylece insanlığı duvarlarla ayırmanın barışı sağlamadığı Kore’de bir kez daha anlaşılmıştır.
İSPANYA-FAS
BM kayıtlarına göre Batı Sahra bölgesi hala Fas toprağı olmasına rağmen İspanya’nın yönetimi altında tutulmaya devam ediyor. Kuzey Afrika’daki Ceuta ve Melilla’yı Fas topraklarından ayıran duvarlar, mülteci akınını önlemek için İspanya tarafından inşa edildi.
KIBRIS
1974’teki Kıbrıs Harekatı’nın ardından, KKTC ile Rum Kesimi arasına duvar inşa edildi.
MACARİSTAN-SIRBİSTAN
Macaristan mülteci akınına karşı, geçen ay Sırbistan sınırına 175 km telden duvar örmeye başladı. Set, Avrupa’daki en uzun tel duvar olacak.
BELFAST (KUZEY İRLANDA)
Barış Duvarı, Katolikler ile Protestan bölgeleri ayırmak için yapıldı. Kuzey İrlanda’da yer alan duvarlar, İngeltere’nin İrlanda adasındaki Protestanları bahane ederek adadaki yönetimini sürdürmesi nedeniyle yarım kalan barışın devamını sağlamaktadır. Kuzey İrlanda’daki katolik ve protestanları birbirinden ayıran duvarlar pamuk ipliğindeki barışın devamını sağlamaktadır. İngiliz yönetimi kendi toprakları üzerindeki bir sorununun çözümü olarak ilk kez 1969’da duvar fikrini ortaya atmıştır. Bugün toplam uzunluğu 21 Km’yi bulan duvarlar tarih içinde bir çok kez uzatılmış ve genişletilmiştir.
İSRAİL-BATI ŞERİA
İsrail’in 2002’de Batı Şeria’da inşasına başladığı duvar, Filistinlilerce “Irkçı duvar”, İsraillilerce ise “Güvenlik duvarı” olarak adlandırılıyor. İsrail’in 760 kilometrelik uzunluğa ulaşmasını hedeflediği 8 metre yüksekliğindeki duvar dünyanın bir çok ülkesinde ise “Utanç duvarı” olarak tanımlanıyor.
HİNDİSTAN-BANGLADEŞ
Güneydoğu Asya’daki mülteci akınının en yoğun olduğu ülkelerden Bangladeş’ten geçişleri engellemek amacıyla Hindistan yönetimi, sınıra telden duvar ördü. Dikenli tellerden oluşan duvarın iki sırasının arasına da mayın döşendi.
ARABİSTAN-IRAK-YEMEN
Suudi Arabistan kuzey komşusu Irak’tan, DAEŞ tehdidi, güney komşusu Yemen’den de El-Kaide’ye karşı kendini korumak için Çin Seddi’ni andıran dev duvarlar örecek. Suudi Arabistan’ın kuzeyinde DAEŞ’e karşı yükselecek duvar Turaif ile Hafar el Batin kentleri arasında yaklaşık bin kilometre uzunluğunda olacak. Yeni sınır önlemleri ile birlikte güvenliği 5 katlı tel örgüler, gözetleme kuleleri, radarlar ve gece görüşlü kameralar sistemleri sağlayacak. Sınır boyunca sürekli devriye yapan asker helikopterler bulunacak.
ABD-MEKSİKA
ABD 3145 kilometre uzunluğundaki Meksika sınırına 2006 yılında duvar çekmeye kar vermiş ve 1080 kilometrelik bölümünü 2009 yılına kadar tamamlamıştı. Sürekli kaçak girişlerde bulunan uyuşturucu kartellerini ve göçmenleri engellemek amacıyla planlanan bu duvarın yüksek maliyeti halk tarafından eleştirilince yapımına ara verildi. ABD hükümeti önümüzdeki günlerde sınırın 1126 kilometrelik bölümüne daha duvar çekmeyi planlıyor.
FRANSA-FAS-CEZAYİR
Fransa Afrika kökenli göçmenlerin deniz yolu ile ülkeye giriş yapmasını önlemek için kıyılarına dev duvarlar çekiyor. Genellikle kırsal alanlarda ve askeri bölgelerde bulunan bu duvarlar kaçak göçmen girişlerini büyük ölçüde engelliyor. Bazı göçmenler gemilerle yaptıkları uzun yolculuklar sonrasında bu tel örgü ve duvarların önünde günlerce ilkeye kabul edilmeyi bekliyor. Duvarların yükseklikleri 5-8 metre arasında değişiyor.
TERÖRE BARİYER
Türkiye’nin Suriye sınırındaki kontrolsüz geçişleri ve terör saldırılarını önlemek amacıyla inşa etmeyi sürdürdüğü duvarlar tartışma konusu oldu. Beton duvarlar uluslararası arenada Türkiye aleyhinde yürütülen propaganda faaliyetlerinin odağına taşınsa da, Türkiye bu yöntemi ne ilk bulan ne de ilk uygulayan ülke değil.
Sınır komşumuz Bulgaristan bundan yıllar önce vatandaşlarını içeride tutarak Türkiye’ye göç etmelerini önlemek için sınırlara tel örgü yapmış sonradan bunu kaldırmıştı. Şimdi ise yeniden dikenli teller ve dev duvarlar örülüyor ancak bu kez Türkiye’den Bulgaristan’a göç edenleri engellemek için. 32 kilometresi tamamlanan duvarın uzunluğunun 160 kilometre olması hedefleniyor. Sınıra yerleştirilecek ek görevliler, sensörler ve diğer teknik bariyerler sayesinde güvenlik seviyesinin artırılması da plan dahilinde.
Ve diğer komşumuz Yunanistan, ülkelerindeki savaş, baskı ve ölüm korkusundan kaçıp Avrupa’ya ulaşmaya çalışan binlerce göçmenin Türkiye sınırından giriş yaptığını öne sürerek, kaçak yollarla ülkeye giren göçmenleri durdurmak için Meriç’teki kara sınırına 11 km uzunluğunda hendek kazıp dikenli tel örgü ve duvar çekti. Toplam 10.365 metre uzunluğundaki setin yüksekliği dört metre, maliyeti ise 3 milyon 160 bin avro.
SURİYE'YE 911 KİLOMETRE
TSK’nın Suriye’nin kuzeyinde operasyonları sürerken, sınır güvenliğini sağlamak amacıyla yürürlükteki Sınır Kalkanı Projesi de hızlandırıldı. Bugüne kadar 911 kilometrelik Suriye sınırının ancak 200 kilometrelik bölümüne duvar örüldü.
15 Temmuz’da kesintiye uğrayan sınıra duvar örme çalışması Fırat Kalkanı harekâtıyla yeniden gündeme geldi. Devlet güvenlik gerekçesiyle önümüzdeki yılın sonuna kadar Suriye sınırının tamamına beton duvar örecek.
Duvar örülemeyen hattın farklı noktalarında başlayan 200+200, toplam 400 kilometrelik bölümü bu yıl içinde, kalan 300 kilometrelik bölümü de önümüzdeki yıl bitirilecek. Böylelikle 911 kilometrelik sınırın tamamı, 2 metre genişliğinde ve 3 metre yüksekliğindeki duvarla kapatılmış olacak. Sınırdan Türkiye’ye terörist ve kaçakçı sızmalarının önüne geçilecek. Ayrıca 300 metre aralıklarla yerleştirilecek akıllı kulelere; makineli silah sistemleri, termal kameralar ve uyarı için anons sistemleri kurulacak. Her biri 7 ton olan seyyar blokların üzerlerine geçişi zorlaştıran jiletli tel çekiliyor, kazarak geçişi zorlaştırmak içinse zemine beton dökülüyor. Duvar bittikten sonra havadan da İHA’larla bölgenin ve hattın güvenliği sağlanacak.
Osman SAĞIRLI / Türkiye Gazetesi