8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nün tarihi, 1800'lü yıllara dayanıyor. Kadınların mücadele ateşini, Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) 40 bin kadın dokuma işçisi, 8 Mart 1857'de yaktı.
FABRİKADAKİ YANGINDA 129 KADIN CAN VERDİ
Bir tekstil fabrikasında başlattıkları grevde çıkan yangında 129 kadın can verdi. Bu feci olayın tarihi 8 Mart 1857'ydi.
DAHA İYİ ÇALIŞMA KOŞULLARI
40 bin kadın işçi, ABD'nin New York kentinde, bir dokuma fabrikasında greve başladı. Sadece "daha iyi çalışma koşulları" istiyorlardı.
İLK KIVILCIM
Polisin fabrikaya kilitlediği kadın işçilerden 129'u, içeride çıkan yangında can verdi. O ölümler, dünya kadınlarının seslerini duyurabilmesi için yakılan ateşin ilk kıvılcımı oldu.
54 YIL SONRA GELEN ANMA
8 Mart günü hemen olayın ertesinde Kadınlar Günü olarak kutlanmadı. İlk teklif 53 yıl sonra geldi. 26-27 ağustos 1910'da Danimarka'da toplanan İkinci Uluslararası Sosyalist Kadınlar konferansında. O kadınların anısına 8 Mart'ın Dünya Kadınlar Günü olarak kutlanması ancak 54 yıl sonra olabildi.
ANMAYI CLARA ZETKİN ÖNERDİ
Alman Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin, ölen ABD'li kadın işçilerin anısına 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını önerdi. Öneri oy birliği ile kabul edildi.
İLK ANMA 1911 YILINDA OLDU
İlk anma 1911 yılında oldu. 10 yıl sonra, 1921'de Üçüncü Uluslararası Kadınlar Konferansı'nda günün adı "Dünya Emekçi Kadınlar Günü" olarak değiştirildi. Bazı ülkeler, Birinci ve İkinci Dünya Savaşı yıllarında, Kadınlar Günü kutlamalarına ve anmalarına yasaklar, kısıtlamalar getirdi.
Kadınlar 1960'lı yılların sonunda 8 Mart'ı yeniden anmaya başlayabildiler. Son olarak Birlemiş Milletler Genel Kurulu, 16 Aralık 1977'de, 8 Mart tarihinin "Dünya Kadınlar Günü" olarak anılmasını kabul etti. Ancak orada, BM tarafından yazılan günün tarihçesinde, ölen işçilerin anısına atıf yapılmadı.
TÜRKİYE'DE İLK KEZ 1921'DE KUTLANDI
8 Mart Türkiye'de ilk kez 1921'de kutlandı. 1975 yılından sonra kitlesel kutlamalar başladı. 12 Eylül Darbesi ile ara verilen kutlamalar 1984'ten bu yana devam ediyor.